Gediz nehrindeki kirlilik zaman zaman gündeme getirilse de temizlenmesi konusunda sonuç alıcı girişimler başlatılamıyor bir türlü. Ben Gediz nehrinde balık avlanan günleri biliyorum. Şimdi bırakın balığı kurbağalar, kaplumbağalar bile yaşamıyor.
YAZIMIN BAŞINDA ÖNCE GEDİZ NEHRİNE İLİŞKİN
BİLGİLERİ PAYLAŞAYIM:
Ege Denizine
dökülen en büyük nehir Büyük Menderes nehridir. Büyük Menderes nehrinden sonra
ikinci büyük nehir ise Gediz nehridir. İç Batı Anadolu'da Murat ve Şaphane
dağlarından inen sular ile birleşmesi sonucu oluşmuştur. Gediz nehri,
Anadolu'dan Ege Denizine dökülen bir nehirdir. Gediz nehri Kütahya ilimizden
başlar. Uşak topraklarından Manisa'ya ve oradan Foça tepelerinden İzmir
Körfezine dökülmektedir. Gediz nehri batıya ilerlerken kuzey bölgesinden
Kunduzlu, Selendi, Deli iniş ve Dermek çaylarını sularına katmaktadır. Güney
bölgesinden ise Kula volkanik yöresinden gelen küçük dereleri sularına katar.
Gediz nehri Salihli ilçesinin kuzey doğusundan Gediz ovasına girerek Kemalpaşa
Ovasından gelen Nil Çayını da alır ve Foça tepesinden İzmir Körfezine
dökülmektedir.
***
Gediz nehri
ülkemiz için önemli özelliklere sahiptir. Taşkın dönemlerinde Gediz nehri sık
sık yatak değiştirir. Gün geçtikçe İzmir Körfezinde yer alan adalardan bazıları
kara ile birleşmiştir. Böylece Delta Ovası içerisinde kalmıştır. Nehrin toplam
uzunluğu 401 kilometredir. Gediz nehrinin su toplama havzası ise 17.500
kilometre karedir. Gediz havzasında ekonomik faaliyetler havzanın üçte birlik
bölümünde gerçekleşir. Bu bölümler merkez, ova ve delta bölümleridir. Nüfusunun
çoğunluğu endüstriyel faaliyet ve sulama tarım alanları olarak ova ve
deltalarda yer almaktadır.
GEDİZ’İN KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK İÇİN NELER
YAPILABİLİR:
Atık Su Arıtma Tesisleri
İyileştirilmesi: Sanayi
ve evsel atıkların arıtılması Manisa'nın yaptığı gibi atık su arıtma
tesislerinin kurulması ve etkin bir şekilde çalışması sağlanmalıdır.
Su Kalitesi İzleme: Gediz Nehri'nin su kalitesinin
düzenli olarak izlenmesi ve analiz edilmesi önemlidir. Kirlilik kaynaklarının
tespit edilmesi ve buralara mutlaka arıtma tesisleri yapmadan tam temizliğin
sağlanamaması bilinen bir gerçek.
Sanayi Atıklarının Kontrolü: Sanayi işletmeleri, üretim
süreçlerinden kaynaklanan atıkları kontrol altında tutmalı ve çevre dostu
üretim yöntemlerine geçiş yapmalıdır.
Tarımın Sürdürülebilir Hale Getirilmesi: Tarım faaliyetleri, tarım
ilaçları ve gübreler nedeniyle su kirliliğine yol açabilir. Sürdürülebilir
tarım uygulamalarını benimseyerek, kimyasal kullanımını azaltmak gereklidir.
Eğitim ve Farkındalık: Halkın ve yerel toplulukların su
kaynaklarının önemini ve korunmasının gerekliliğini anlamalarını sağlayacak
eğitim ve farkındalık programları düzenlenmelidir.
Çevre Yasalarının Uygulanması: Çevre koruma yasaları etkili
bir şekilde uygulanmalı ve çiğnenen durumlarda gerekli cezai yaptırımlar
uygulanmalıdır.
Ekosistem Restorasyonu: Nehir çevresindeki
ekosistemlerin restore edilmesi, su kalitesini artırabilir. Bitki örtüsünün
korunması ve erozyonun önlenmesi bu çaba içerisinde önemli bir rol oynar.
Atık Yönetimi: Evsel atıkların düzgün bir
şekilde toplanması, yönetilmesi ve geri dönüştürülmesi önemlidir. Çöplerin
nehre atılmasının engellenmesi gereklidir. Manisa Büyükşehir Belediyesinin
yaptığı çalışma örnek alınmalıdır.
İşbirliği ve Koordinasyon: Asıl yapılması gereken, Gediz
güzergahındaki yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler,
sanayi temsilcileri ve halk arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanarak,
Gediz Nehri'nin korunması için ortak bir çaba gösterilmelidir.
400 KİLOMETRE YÜRÜMEYİ GÖZE ALIYORUM
Bu öneriler,
Gediz Nehri'nin kirliliğini önlemek veya azaltmak için atılabilecek adımlardan
sadece birkaçıdır. Bence içinde bilim adamlarının da yer alacağı çevreci bir
grup Gediz’in kaynağından başlayarak, döküldüğü yere kadar izlemeli, kirlilik
kaynaklarını saptamalı ve bir rapor hazırlamalıdır. Belgesel kamuoyu
oluşturmada önemli bir katkı sağlayacaktır. Gerçekten etkili bir çözüm için
böyle güncel bir rapora ihtiyaç var. Ben 78 yaşında olmama karşın 400 kilometre
yürümeyi göze alıyorum. Bu inceleme ve raporlama çalışmasını Gediz’in
temizlenmesi için güzel çalımalar yapan Manisa Büyükşehir Belediyesi destek
verebilir.
KATILIM OLMADAN ATILIM OLMAZ
Biz avlayamasak da çocuklarımızın balık avlayabileceği temiz bir Gediz bırakmak, Ege Denizine temiz bir suyun akışını sağlamak, Gediz’i canlandırmak hepimizin ortak amacı olmalıdır. Katılım olmadan atılım olmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder