BEN, MUSTAFA PALA

Ben, ben demeyi hiç sevmem. Bir kent kooperatifçisi olarak, “biz” demeyi yeğlerim hep. “Ben diye başlama söze ne olursun. Ben ben dedikçe sen yok olursun.” Bu dizeleri bir köşe yazımın başına koymuştum yıllar önce. Kadere bak, yıllar sonra, kendimi anlatırken “Ben” diye başlıyorum. Bu durum bir zorunluluktan oldu. Özgeçmişimi yazamadım. Başlıkta (Ö) harfini kullanamıyormuşuz. Bende beni anlatacağıma göre başlık BEN olsun istemeye istemeye.

27 Nisan 1945’te Akhisar’ın Büknüş Köyü’nde doğmuşum. Büknüş Köyü’nde doğduğum, yoksul, topraksız bir köylü ailesinin çocuğu olduğum doğru da 27 Nisan’da doğmuş olduğumdan pek emin değilim... Okuma yazma bilmeyen anne, baba ve ancak 1957’de ilkokulu bitirdiğimde alınabilen bir nüfus kağıdı. Babam, Nisan ayında, yağmurlu bir cuma günü doğduğumu, ağlayışımın ezan sesine karıştığını söylüyordu. 1945 yılının 27 Nisan günü cumaya denk düştüğüne göre, Doğum tarihim 27 Nisan 1945 tarihidir deyip, çıktık işin içinden. Nüfus kağıdımda 2 Nisan yazmasına karşın ben 27 Nisan kabul ediyorum.

BÜKNÜŞ VE İLKOKUL YILLARIM

Çocukluğum Büknüş Köyü’nde geçti. Çocukluğumda, Dünya’nın Büknüş Köyü’nü çevreleyen dağların ardında bittiğini sanırdım. Akhisar’ı ancak, ilkokulu bitirdiğimde görebildim. İlkokulda okuduğum yıllarda, öğretmenlerim, giysileri, konuşmaları, davranışları ve bilgileri ile anneme, babama ve köylülerime benzemedikleri için onların ayrı dünyalardan geldiklerini, bizden farklı yaratıklar olduklarını düşünürdüm. Onlar gibi olmayı isterdim ama farklı dünyalardan geldiklerini düşündüğümden, onlar gibi olamayacağım korkusunu yaşardım hep. Bir gün, öğretmenlerimden birisini okulun tuvaletinden çıkarken gördüğümde birden her şey değişti. Onlarda benim gibi insandı ve bende istersem onlar gibi olabilirdim. İşte o günden sonra hep onları taklit ettim. Annem, babam ve köylüler gibi değil öğretmenlerim gibi olmaya, onlar gibi konuşmaya çalıştım. Onlara benzemek istediğimi öğretmenlerimde fark ettiler; benimle daha yakından ilgilendiler; bu beni her yıl sınıf birincisi yaptı. İlkokulu birincilikle bitirdim. Öğretmenlerimden birisi görevle köy dışına çıktığında, o sınıfta dersleri ben verirdim. Okulda yaptığım en keyifli işte buydu zaten. Bugün bir öğretmenim olmasa da yerine ben girsem diye düşünürdüm hep.

İlkokul bitmişti ve ben okumayı sürdürmek istiyordum. Benim okumayı sürdürme sorunum öğretmenlerimin de sorunu oldu. Gidebileceğim okulları onlar araştırdılar. Devlet tarafından yatılı bir okulda okumamdan başka bir seçenek olmadığı için, öğretmenlerimin önerisi ile, Konya’da bulunan Astsubay Hazırlama Ortaokulu giriş sınavına girdim. Köyümüzde iki öğretmen vardı. Balıkesir’de yapılan sınava bir öğretmenim, İzmir’de yapılan sağlık muayenesine de diğer öğretmenim tarafından götürüldüm. Babam, öğretmenlerin yaptığı masrafları verdi mi bilemiyorum. Vermiş olsa bile öğretmenlerimin yaptığı büyük fedakarlıktı. Sanırım onlarda yaptıkları bu işten büyük bir mutluluk duyuyorlardı. Okul yaşamımda onların güvenine yaraşır olabilmek için çok çalıştım.

KONYA-ERZURUM VE ASTSUBAYLIK YILLARIM

Konya Astsubay Hazırlama Orta Okulu’nda hazırlıkla birlikte dört yılım geçti. Yatılı okulda okumanın, birlikte yemek yemenin, paylaşmanın yaşantım üzerinde çok olumlu etkilerinin olduğunu düşünüyorum. Kooperatifçiliği seçişimin nedeni ortaokulda aldığım eğitim olsa gerek. Bir de borçluluk duygusu var. Devlet tarafından okutulduğum için kendimi topluma karşı hep borçlu saydım. Bu düşüncemde hiçbir değişiklik olmadı. Topluma olan borcumu ancak ölene kadar çalışarak ödeyebileceğimi düşünüyorum…

Beni tanıyanların bilmedikleri, öğrendiklerinde de şaşırdıkları, inanmak istemedikleri dönem, on yıl süren Astsubaylık dönemidir. Akşam Ticaret Lisesi’ni Astsubay olduğum dönemde bitirdim. Tayinler nedeni ile lise öğrenimimde kesintiler oldu. Muhabere okulunda öğrencilik ve ilk tayin yerimin Ankara olması nedeniyle Ankara’nın yaşantımda önemli yeri vardır.

Erzurum’a tayinim çıktığında, uyum sorunu yaşayacağımı sanıyordum. Hiç de öyle olmadı. Erzurum’a gittiğimde, Erzurum Belediyesi’nin Belediye Konservatuarının olduğunu öğrendim. Hemen Tiyatro Bölümüne kaydımı yaptırdım. Tiyatro Tarihi derslerimize o zaman Erzurum Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan Dr. Yuhanna Kuçuradi geliyordu. Mitolojiye ilgim o dönemde başladı. Şair Afşar Timuçin’i, Şair Ahmet Necdet Sözen’i Erzurum’da tanıdım. Üç yıllığına gittiğim Erzurum’da kendi isteğimle bir yıl daha kaldım.

Erzurum’dan yine Ankara’ya döndüm. Akşam Ticaret Lisesi bitmişti. 1974 yılında girdiğim Üniversite Sınavını kazanmıştım. İstediğim okula girebilecektim. Ancak bunun için Ordu’dan ayrılmam gerekiyordu. Öyle yaptım 10 yıl hizmet ettiğim Türk Silahlı Kuvvetleri’nden kendi isteğimle ayrıldım ve Hacettepe Üniversitesi Sosyal İdari Bilimler Fakültesi İşletme Kooperatifçilik Bölümüne kaydoldum.

KOOPERATİFÇİLİK YILLARIM VE ÇALIŞMALARIM

1975 yılında öğrenciliğim devam ederken, kendi köyümde Büknüş Köyü ve Çevre Köyler Kalkınma Kooperatifi’nin kuruluşuna öncülük ettim. Aynı yıllarda, Köy-Koop Merkez Birliği ve Köy-Koop Manisa Birliği ile ilişki kurdum. Üniversite öğrenciliğim devam ederken Köy-Koop Manisa Birlik başkanlığına seçildim. 1975 yılından bu yana aralıksız olarak kooperatif yöneticiliği yapıyorum. Tariş’e Bakanlık Murakıbı olarak atanmam dışında tüm görevlerime seçilerek geldim.

Kooperatifçilikle ilgili yazdıklarım çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı. Kent Kooperatifçinin El Kitabı isimli kitabım 1996’da, kuruluşuna öncülük ettiğim Öncü Sitesi’ni anlatan Bir Kent Kooperatifinin Özgün Öyküsü Anadolu Sentezi isimli kitabımda 2001 yılında yayımlandı. Çöp Deyip Geçme isimli kitabımda, Manisa’nın katı atık sorunu için çözüm arayışlarına katkıda bulunmaya çalıştım. 2011 yılında Manisa Kent Konseyi Başkanlığı görevim sırasında, Ülkemizde bir ilk olarak Manisa’da “Vatandaş Karnesi” çalışmasını başlattım. Obasya Turizm Geliştirme Kooperatifinin kuruluşuna öncülük ettim. Obasya Kooperatifi olarak Yuntdağı Ortaköy yakınında Obasya Kırsal Turizm tesislerinin yapımını gerçekleştirdik. Büknüş köyünde başlayan hayat hikayem kuruluşuna öncülük ettiğim Yeni Manisa’da sürüyor. Kuruluşuna öncülük ettiğim bir yerleşim yerinde oturmayı, diktiğimiz ağaçların altında dostlarımla söyleşmeyi, yaşadığım kentte, kentlilik ve yurttaşlık adına etkinlikler düzenlemeyi, düzenlenenlere katkıda bulunmayı seviyorum.

ETV’DEKİ CANLI YAYINLARIM

Manisa’nın tek yerel televizyonu ETV’de, 1997 yılından bu yana değişik tarihlerde tartışma programlarının yapımcılığını ve sunuculuğunu yüklendim. “Üçüncügöz”, “Düşünüyorum”, “Şehir Meclisi” ve “Ortak Akıl” programları yıllarca sürdü. “Düşünüyorum” programı, hafta içi her gün, haber programı sonrasında Manisa gündemindeki konuların yorumlaması şeklinde yaklaşık bir yıl sürdü. ETV’de, Deniz Baykal, Tansu Çiller, Hüsamettin Cindoruk ve Murat Karayalçın’la söyleşi programları yaptım. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Genel Başkanı Muammer Niksarlı, Prof.Dr. Cevat Geray, Yerel ve ulusal düzeyde kooperatif yöneticileri, ETV’de yaptığım programlarımın konuğu oldular.Denge Gazetesi’nde yazmaya devam ediyorum. Yazmak için zaman yaratmaya çalışıyorum. Bu aralar aklımda tek kişilik bir oyun sahnelemek var. Hazırlıklar tamam gibi sıra gün belirleyip duyurmaya kaldı. Ufak bir turne de olabilir.

MANİSA TARZANI

Manisa Tarzanı’nın yaşam öyküsünün filme alınması için yaptığım girişimlerin olumlu sonuçlanmasının, yurt içinde düzenlenen yarışmalarda ödül alan ve yabancı film dalında ülkemizi temsilen Oscar’da yarışmak için seçilen Manisa Tarzanı filminin çevrilmiş olmasının yaşantımda önemli bir yeri ve anlamı bulunuyor. Manisa Tarzanı’nın yaşam öyküsü beni çok etkiledi. Yaşadığım siteye anıtının yapılmasını sağladım. Manisa Tarzanı’nı her 31 Mayıs’da anarak, adını ve anısını yaşatmaya gelecek kuşaklara ulaştırmaya çalışıyoruz.

 

RAMAZAN BAYRAMI

Bayram söyleşilerinde söze hep geçmiş bayramlar şöyleydi böyleydi diye başlar geçmiş bayramlara övgüler yaparız. Bence geçmişe ağıt yakmanın bir anlamı yok. Önemli olan yeni güzellikleri, o günün koşulları içinde yaşayabilmektir. Bayramları, geçmişe özlemi körüklemek yerine, geleceğe umudu güçlendirerek kutlamalıyız. 

Büyük kentler yalnızlıkları da büyüttü. Şimdilerde büyük salonlarda iftar yemekleri veriliyor. Ancak, sadece birlikte oturduğunuz masadakilerle tanışabiliyorsunuz.  Herkes hızla yemeğini yiyip kaçmanın yolunu arıyor. Birlikte olmanın çokluğuyla yaşama keyfini unutmuşuz.

Eskiden insanlar birbirlerini tanır, selamlaşırlardı. İftar yemekleri güzel söyleşilerle süslenirdi.  Şimdi televizyon herkesin her şeyi oldu. Hele bir de maç varsa! Arasanız da bulamazsınız sohbet edecek kimseyi.

Geçmişe takılıp kalmayalım diyoruz ama anmadan da edemiyoruz. Bayramlar da eskiden çok farklıydı. İnsanlar en güzel giysilerini giyip bayram gezmesine çıkardı... İçtenlik vardı, sıcaklık vardı. Şimdi parası olan bayramı fırsat bilip, sahillere koşuyor. Biraz daha paralı olanlar ise soluğu yurt dışında alıyor.

Bu ramazanda birkaç fıkra paylaşmak istiyorum sizlerle:

Adamın biri, Bektaşi'ye sormuş:  "Abdest almak için soyunup göle girdiğim zaman yüzümü ne tarafa döneyim"  Bektaşi:  "Elbiselerini çıkardığın tarafa dön ki çalmasınlar!" demiş.

Bir de çocuk fıkrası anlatayım:  Adamın biri yolda sevimli bir çocuk görür ve çocuğa:  Senin adın ne diye sorar. Çocuk tam söyleyeceği sırada:  Dur ben tahmin edeyim, diyerek sözünü keser, ama ipucu olarak baş harfini söylemesini ister. Çocuk:  adımın baş harfi “Y” der, adam başlar saymaya...  Yasin Çocuk hayır anlamına başını sallar.  Yusuf?  Çocuk yine başını sallar.  Adam (Y) harfi ile başlayan tüm isimleri sıralar. Çocuk hep başını sallamaktadır.  Adam sinirlenir, kız isimlerini de saymaya başlar; çocuk yine başını sallar. Adam sonunda: Bilemedim. Sen söyle ne len ismin der.  Çocuk cevap verir: Yamazan...

Eskiden bayramlar coşkulu geçerdi, şimdi cumartesi ya da pazardan farkları kalmadı. Büyük çoğunluk bayramları tatil yapmak için bekler oldu.

Benim için bayram; içime bakmaya, kendimle konuşmaya fırsat tanıyan günlerdir. Kendinizle konuşmayı, sokakta, iş yerinde yapamıyorsunuz. İnsan kendi içine bakmaya ve kendisi ile konuşmaya da zaman ayırmalı. Bana böyle bir fırsat tanıdığı için de ben bayramları hala çok seviyorum.  Bayramları sevişimin başka nedenleri de var elbet. İnsanlar daha sevecen, daha barışçıl oluyor. Özellikle çocukları sevinçli görmek beni çok mutlu ediyor.

Günümüzde iftar yemekleri büyük restoranlarda veriliyor. İftar davetleri geçmişte de verilirdi. Bu fıkram, o günlerden... Bektaşiye sormuşlar:  Baba erenler, niçin oruç tutmazsınız?  Vallahi tutmak isterim ama halim mecalim yok.  İftara çağırsalar gider misin?  Aaa... doğrusu ne yapar eder giderim. Canım nasıl olur? Allah'ın emrini dinlemiyorsun da kulların davetine icabet ediyorsun? Bunda şaşılacak ne var? Bilirsiniz ki Cenabı Hak merhametlilerin merhametlisidir. Bir eşref saatine gelirse kulların günahını derhal affedebilir.  Fakat insanlar öyle midir ya? En küçük sebepten güceniverirler. Bunun için davetlere icabet etmek gerekir. İftar davetlerini hiç kaçırmam…

Bayramlarda türbe ziyaretleri çok yapılır. Türbelerin önü günümüzde de dolup dolup taşıyor. O konuda da fıkram var.  Kadın küçük çocuğunu türbeye götürmüş. Herkes dua ederken o çocuğunu mezarın üzerine işetmeye başlamış.  Görenler kızıp bağırmış.  Yapma kadın! Çocuğun çarpılacak... Kadın, her yanı eğri büğrü olan çocuğunu gösterip;  Keşke, demiş, çocuk zaten çarpık. Çarpılırsa belki düzelir.

Ben Akhisar'ın köylerinde büyüdüm. Köylerde de ortama uygun çok hoş fıkralar anlatılır. İşte biri: Tonyalı bir türlü iyileşmeyen ineği için açmış Allah'a ellerini: Ey beyük Allahum! Eğer habu ineği iyileşturursen, söz üç gün oruç tutacağım. Birkaç güne kalmamış, Tonyalı'nın ineği iyileşmiş. O da sözünü tutmuş. Fakat bir süre sonra inek ölüvermiş. Tonyalı tekrar açmış ellerini: Ey büyük Allah'ım! Eğer ben tuttuğum o üç gün orucu Ramazan'a, ölen ineği de kurbana saymazsam!...

Şimdilerde siyaset, ibadet ve ticaret iç içe yapılıyor. Bazıları siyaseti de, ibadeti de maalesef ticaret için yapıyor. Büyük lokantalardaki görkemli iftar yemekleri bile siyasete ve ticarete katkı olsun diye veriliyor.  Bayram gelince de insanlar sahillere koşuyor. Bayramınız kutlu olsun…

 

DOĞUM GÜNÜM

27 Nisan benim doğum günüm. 77’yi tamamlayıp 78’e giriyorum. Yaş 75 yolun yarısı demeye devam ediyorum. İşim biterse işim biter biliyorum. Çalışmaya projeler üretmeye devam ediyorum.  Pozitif bir insanım. Her günün çeyreğini gülerek, güldürerek geçirmekten keyif alıyorum. Öfke patlamalarım oluyor zaman zaman. Özür dilemeyi, empati yapmayı ihmal etmiyorum. Kafayı taktım mı bir işi vazgeçmiyorum.

Hayattan keyif alıyorum.  Seviyorum, seviliyorum, mutluyum. Doğum günümü kutlayanlara, kutlayacak olanlara gönülden teşekkür ediyorum…

Okuması ve yazması olmayan babam, bana hep “27 Nisan 1945 Cuma günü doğdun” diyordu. Araştırdım 27 Nisan 1945 tarihinin Cuma günü olduğunu gördüm.  Nurlar içinde kalsın babam, köye her öğretmen geldiğinde öğretmene beni götürüp “Eti sizin kemiği benim, ben okumadım keçi çobanı oldum, amele oldum, yanaşma oldum oğlum olmasın.” derdi.

Öğretmenlerim sayesinde okudum. Beni yatılı okullarda okutan devletime ve halkıma ödenecek bitmeyen bir borcum var. Onun için gecemi gündüzüme katarak bıkmadan usanmadan çalışıyorum.

YAŞADIĞIM SÜRECE İKİ ELİM KANDA OLSA BİLE ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEĞİM  

Bir oğlum var adı İsmail. Bir kızım var adı Çiğdem. Akıllı ve çalışkan üç torunum var: Deniz, Defne, Güney.  Ve yıllardır bana katlanan eşim Birsen var. Bana katlanmanın zor olduğunu biliyorum katlanan dostlarıma ve çalışanlarıma teşekkür ediyorum. Hepsini çok seviyorum

Ve akrabalarım ve çok sevdiğim köylülerim ve hazinem saydığım dostlarım var. Ve üretimine katkıda bulunduğum binlerce konut ve Güzelyurt Mahallesi var. Ve üzerine titrediğim, taş üstüne taş koymaya yeni projelerle büyütmeye devam ettiğim, Yuntdağı kırsalında örnek ve öncü projemiz OBASYA var. Umut var, inanç var, azim var üretim var.

27 Nisan benim doğum günüm.  Kutlayanlara kutlayacak olanlara gönülden teşekkür ediyorum.

MEHMET YILMAZ’A TEŞEKKÜR EDİYORUM.

26 Nisan Salı akşamı Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Toplantısı Obasya’da AB hibesiyle yaptığımız Etkinlik Çadırında yapıldı ardından iftar yemeği yedik, meclis üyesi dostlarımız ve Manisa Ticaret ve Sanayi Odası’nın değerli çalışanlarıyla Obasya’da bir bayram coşkusu yaşandı adeta.

Manisa Ticaret ve Sanayi Odamızın çalışkan kadir bilir başkanı Sayın Mehmet Yılmaz’ın elinden, yaptığım çalışmaların anısına bir teşekkür şilti aldım.

Bütün güçlüklerine sıkıntılarına rağmen yaşamak güzel be kardeşim. Her geçen günün kıymetini bilelim. Çalışarak üreterek üretileni hakça bölüşerek yaşamaya devam edelim.

 

23 NİSAN’IN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi açılıyor.

Cumhuriyet giden yolda en büyük adım atılıyor. Sonra, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlansın diyar Gazi Mustafa Kemal Atatürk. 23 Nisan’ı coşkuyla kutlamaya başlıyoruz. Bir aralar bayrama dost ülkelerin çocukları da çağrılmaya başlandı. Bildiğim kadarı ile başka bir ülkenin bizimki gibi çocuklarına armağan edilmiş bir bayramları yok. Çünkü onların Atatürk gibi bir liderleri olmamış hiç.

23 Nisan’da çocuklarımız bir süre için, yönetici koltuklarına oturuyorlar. Bu yıl da öyle olacak. Geçtiğimiz yıllarda, bir öğrenci Cumhurbaşkanı koltuğuna oturmuş ve ilk isteği, gelir dengesizliğinin giderilmesi ve ekonomik krizin çözümlenmesi olmuştu. Bu yıl da böyle bir istek gelebilir diye düşünüyorum. Türkiye Büyük Meclis Başkanı koltuğuna oturan çocuk, krizin aşılmasını sağlayacak yasaların hemen çıkarılmasını istiyordu. Çocuklar, bizi umutlarımızı büyütüyordu. Ancak, ne var ki, o koltuklara kısa bir süre için oturduklarını bildiğimiz için yeniden karamsarlık kaplıyordu içimizi.

23 Nisan’da bir törende Ulus’taki ilk TBMM Binasında yapılıyordu. İlk meclisin ağaç koltukları görülüyordu. Hey gidi hey, o mecliste, Cumhuriyet’in kurucuları gece gündüz çalışmışlar, dağılan bir imparatorluğun yerine Genç Cumhuriyet’in temellerini atmışlardı. Savaş yıllarında bile meclisin kapılarını açık tutmuşlardı. Meclis hep etkili olmuştu.

MİSTAFA KEMAL’E PARA YOK DUYORLAR, BULULUR DİYOR.

Meclisin açıldığı ve dağılan bir imparatorluktan genç bir cumhuriyet kurmaya karar verilen yıllarda, Mustafa Kemal’e “Para yok” diyorlar, “Buluruz” diyor, “Ordu yok” diyorlar, “Kurarız” diyor. Öyle yürekten inanarak söylüyor ki, “Buluruz “ ve “Kurarız” diye ulus inanıyor. Parayı da buluyorlar. Orduyu da kuruyorlar. Cumhuriyeti de kuruyorlar...

ULUSAL KURTULUŞ BİLİNCİ
YÜREKLERDE YENİDEN YEŞERMELİ.

İçine düştüğümüz ekonomik bunalımdan ancak ULUSAL KURTULUŞ mantığı ile çıkabiliriz. ULUSAL KURTULUŞ mantığında Ulusal Dayanışma vardır. Atatürk’ün önderliğinde, ulusal dayanışma yapıldığı için, Ulusal Kurtuluş Savaşı’ndan başarıyla çıkılabilmiştir.

Ulusal Ekonomik Kurtuluş Savaşı’ndan da başarı ile çıkmanın bir tek yolu var. Ulusal dayanışma yapmak. Ulusal dayanışma için yeniden Anadolu Sentezi gerekiyor. Yeniden el ele omuz omuza vermek gerekiyor. Yeniden kucaklaşmak gerekiyor. Yüreklerden kin ve nefreti atmak gerekiyor…

Hey, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, bir an için, Ulusal Kurutuluş Savaşı’nı düşünün, savaşta bile kapıları kapatılmayan meclisi düşünün. Düşünün ve on beş günde on beş değil yüz on beş yasa çıkarmak için sıvayın kolları, Atatürk’e ve Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet’e yaraşır milletvekilleri olun. Her gün mazeret üretmeyin marifet gösterin... Yoksa bir daha hiç gelmemek üzere öyle bir gidersiniz ki, heybeden düşmüş karpuz gibi olursunuz. Bir daha o ceylan derisi koltukları rüyanızda bile göremezsiniz...

ÇOCUKLARIMIZ GELECEĞİMİZDİR

23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI KUTLU OLSUN

Geleceğimiz gençlerimizdir. Geleceğimiz çocuklarımızdır. Atamızın çocuklarıma armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız kutlu olsun. Ben içimdeki çocuğu hiç baskı altına almadım. İçimdeki çocuğu hep özgür bıraktım. Yaşım 73 yine de, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı benim de bayramım. İlkokulda okuduğum şiirler, yaşadığımız coşku geliyor gözlerimin önüne. Biz çocukluğumuzda milli bayramları daha coşkulu kutlardık. O nedenle dayanışmamız daha güçlüydü. Birlikte üzülür birlikte sevinirdik. Birlikte hüzünlenir birlikte coşardık. Toplumsal dayanışmayı ve toplumsal barışı ulus olmanın gereği sayardık…

Çocuklar, 23 Nisan’ı coşkuyla yaşayın, büyükler, içinizdeki çocuğu ne olur özgür bırakın…

 

ÖFKE PATLAMASI

Öfkenin hayatımızın en tehlikeli duygusu olduğunu mutlakta kontrol edilmesi gerektiğini, kontrol edilmediğinde başıma büyük sorunlar açtığını biliyorum. Bu aralar “Öfke Kontrolü” üzerine düşünmeye araştırmaya kitaplar okumaya, psikologlarla konuşmaya yoğunlaştım. Öfkemi dizginlemeyi öğreneceğim mutlaka. 

Öğrenmenin yaşı olmadığını biliyorum ve öğrenmeye devam ediyorum öfkemi kontrol etmeyi başaracağım. 
ÖFKEMİZİ KONTROL ETMEYİ ÖĞRENMELİYİZ
İnanınca isteyince çalışınca başarı benimle oluyor.
Önce ne zaman nerede neden öfkelendiğimi araştırarak başlamalıyım işe.  Yüzlerce düşünce beynimin girinti çıkıntıları arasında sörf yapmaya başlıyor. Bir iki tane olsa sorun değin, yüzlercesi inip çıkıyor. Doluya koyuyorsunuz almıyor, boşa koyuyorsunuz dolmuyor. İşte o zaman büyük bir patlama oluyor.  Bir dağın eteğinde olsanız, kayaları tekmeleseniz avazınız çıktığı kadar bağırsanız belki öfkenizi azaltabilirsiniz ama olmuyor işte. Yumruk atacak bir kum torbası olsa yanınızda. Bunlar olmayınca da öfkenizden en sevdiğiniz kişiler bile nasibini alıyor.
Öfkelendiğimde, yumruk atmıyorum, bıçak çekmiyorum, eşyaları kırmıyorum. Bağırıyorum ve yazıyorum. Yazıp gönderiyorum öfkelendiğim kişiye. Sonra keşke yazmasaydım diyorsun ama iş işten geçmiş oluyor. 
Öfkelenmenin zararı büyük olsa da, ufacık bir yararı da oluyor: Boşalıp rahatlıyorsunuz. 
Dalgalı denizde yelkenliyi kontrol etmekten daha zor olduğunu bildiğim öfkenin kontrolünü sağlayacağım mutlaka çünkü ben öfkemin farkındayım.
Sizi yakından tanıyan seven birisi sizin öfkenizi hemen olmasa da zaman içinde anlayışla karşılayabilir. “Vardır bir nedeni”, “Bu aralar işi çok, sorunları var diyebilir” empati yapabilir. Empati yapmakta eğitim istiyor. Herkes empati yapmayı bilmiyor.
ÖFKEYİ YAŞAYAN KADAR YAŞATANIN DA SUÇU VAR
Öfkeyi yaşayan kadar yaşatan da suçlu bence. Bu nedenle öfke konusuna yaşayan ve yaşatan olarak iki açıdan bakmalıyız. Öfkemizi denetlemeye çalışırken, karşımızdakinin de olacağın farkına varması, öfkeyi körüklemek yerine yumuşatmayı bilmesi gerekir.  
ÖFKE ANLIK BİR DUYGU
Öfke ne zaman gelişeceğini bilemediğimiz anlık bir duygu. Geliyorum demeden geliveriyor aynı deprem gibi. Bazen hafif sallıyor, bazen de yıkıcı oluyor. 
Öfke, ön yargı, motivasyon konularında neler yapmamız gerektiğinin bilincine varmadığımızda zor günlerin geleceğini iyice yaşayarak anladım diyebilirim. 
DOĞUM YAKLAŞINCA ÖFKE KABARIYOR
Hangi zamanlarda öfkelendiğimi düşündüğümde, işlerin çok yoğunlaştığı, zamanın çok daraldığı işlerin bitmeye yaklaştığı zamanlarda doğum sancısı çeker gibi geriliyorum. Öfkemi denetleyemiyorum. Özellikle yakın çevremi çok kırıyorum.  Ancak benim öfkem uzun sürmüyor. Bağırıp çağırdıktan rahatladıktan sonra hiçbir şey olmamış gibi işime devam ediyorum. Ancak kırdığım kişilerde etkisi bendeki kadar kolay geçmiyor. 
ÖFKENİZİ KENDİNİZ YENMEK ZORUNDASINIZ
Öfke kontrolünde görev bana düşüyor. Başkaları sadece bana bilinç taşıyabilir ya da anlamaya çalışabilir ancak bunu her tanıdığım kişi yapmak zorunda olmadığına göre iş bana düşüyor. Yapılması gereken önce farkına varmak, ben vardım şimdi yapmak gerekenin işin bilincine varmak olduğunu bunun için çalışmam gerektiğini biliyorum.  Ve başaracağıma başardıktan sonra da zararlı bir şeyi bırakmış olmanın keyfini yaşayacağıma nasıl başardığımı anlatacağıma inancım tam. Zararlı olanı bırakma işi beyinde başlıyor.  Bıraktım gitti…
ÖFKEMİ KONTROL ALTINA ALIYORUM 
Öfke yok. Bağırmak yok. Kızmak kızdırmak yok. Germek gerilmek yok. Sakin olmak var. Karşındakini anlamak var. Empati yapmak var. Tehlikenin geldiğini fark ettiğinde yavaşça uzaklaşmak var.  Özür dilemek var. İçtenlik var. Hayatı öfkesiz yaşamak yaşatmak var. Bundan böyle öfkeyi ne yaşayacağım nede yaşatacağım. Tarihe not düşüyorum: Öfkemi kontrol altına alıyorum.  Öfkeyi yaşayan ve yaşatan olmayacağım…

ÖFKE PATLAMASI

Öfkenin hayatımızın en tehlikeli duygusu olduğunu mutlakta kontrol edilmesi gerektiğini, kontrol edilmediğinde başıma büyük sorunlar açtığını biliyorum. Bu aralar “Öfke Kontrolü” üzerine düşünmeye araştırmaya kitaplar okumaya, psikologlarla konuşmaya yoğunlaştım. Öfkemi dizginlemeyi öğreneceğim mutlaka.

Öğrenmenin yaşı olmadığını biliyorum ve öğrenmeye devam ediyorum öfkemi kontrol etmeyi başaracağım.

ÖFKEMİZİ KONTROL ETMEYİ ÖĞRENMELİYİZ

İnanınca isteyince çalışınca başarı benimle oluyor.

Önce ne zaman nerede neden öfkelendiğimi araştırarak başlamalıyım işe.  Yüzlerce düşünce beynimin girinti çıkıntıları arasında sörf yapmaya başlıyor. Bir iki tane olsa sorun değin, yüzlercesi inip çıkıyor. Doluya koyuyorsunuz almıyor, boşa koyuyorsunuz dolmuyor. İşte o zaman büyük bir patlama oluyor.  Bir dağın eteğinde olsanız, kayaları tekmeleseniz avazınız çıktığı kadar bağırsanız belki öfkenizi azaltabilirsiniz ama olmuyor işte. Yumruk atacak bir kum torbası olsa yanınızda. Bunlar olmayınca da öfkenizden en sevdiğiniz kişiler bile nasibini alıyor.

Öfkelendiğimde, yumruk atmıyorum, bıçak çekmiyorum, eşyaları kırmıyorum. Bağırıyorum ve yazıyorum. Yazıp gönderiyorum öfkelendiğim kişiye. Sonra keşke yazmasaydım diyorsun ama iş işten geçmiş oluyor.

Öfkelenmenin zararı büyük olsa da, ufacık bir yararı da oluyor: Boşalıp rahatlıyorsunuz.

Dalgalı denizde yelkenliyi kontrol etmekten daha zor olduğunu bildiğim öfkenin kontrolünü sağlayacağım mutlaka çünkü ben öfkemin farkındayım.

Sizi yakından tanıyan seven birisi sizin öfkenizi hemen olmasa da zaman içinde anlayışla karşılayabilir. “Vardır bir nedeni”, “Bu aralar işi çok, sorunları var diyebilir” empati yapabilir. Empati yapmakta eğitim istiyor. Herkes empati yapmayı bilmiyor.

ÖFKEYİ YAŞAYAN KADAR YAŞATANIN DA SUÇU VAR

Öfkeyi yaşayan kadar yaşatan da suçlu bence. Bu nedenle öfke konusuna yaşayan ve yaşatan olarak iki açıdan bakmalıyız. Öfkemizi denetlemeye çalışırken, karşımızdakinin de olacağın farkına varması, öfkeyi körüklemek yerine yumuşatmayı bilmesi gerekir. 

ÖFKE ANLIK BİR DUYGU

Öfke ne zaman gelişeceğini bilemediğimiz anlık bir duygu. Geliyorum demeden geliveriyor aynı deprem gibi. Bazen hafif sallıyor, bazen de yıkıcı oluyor.

Öfke, önyargı, motivasyon konularında neler yapmamız gerektiğinin bilincine varmadığımızda zor günlerin geleceğini iyice yaşayarak anladım diyebilirim.

DOĞUM YAKLAŞINCA ÖFKE KABARIYOR

Hangi zamanlarda öfkelendiğimi düşündüğümde, işlerin çok yoğunlaştığı, zamanın çok daraldığı işlerin bitmeye yaklaştığı zamanlarda doğum sancısı çeker gibi geriliyorum. Öfkemi denetleyemiyorum. Özellikle yakın çevremi çok kırıyorum.  Ancak benim öfkem uzun sürmüyor. Bağırıp çağırdıktan rahatladıktan sonra hiçbir şey olmamış gibi işime devam ediyorum. Ancak kırdığım kişilerde etkisi bendeki kadar kolay geçmiyor.

ÖFKENİZİ KENDİNİZ YENMEK ZORUNDASINIZ

Öfke kontrolünde görev bana düşüyor. Başkaları sadece bana bilinç taşıyabilir ya da anlamaya çalışabilir ancak bunu her tanıdığım kişi yapmak zorunda olmadığına göre iş bana düşüyor. Yapılması gereken önce farkına varmak, ben vardım şimdi yapmak gerekenin işin bilincine varmak olduğunu bunun için çalışmam gerektiğini biliyorum.  Ve başaracağıma başardıktan sonra da zararlı bir şeyi bırakmış olmanın keyfini yaşayacağıma nasıl başardığımı anlatacağıma inancım tam. Zararlı olanı bırakma işi beyinde başlıyor.  Bıraktım gitti…

ÖFKEMİ KONTROL ALTINA ALIYORUM

Öfke yok. Bağırmak yok. Kızmak kızdırmak yok. Germek gerilmek yok. Sakin olmak var. Karşındakini anlamak var. Empati yapmak var. Tehlikenin geldiğini fark ettiğinde yavaşça uzaklaşmak var.  Özür dilemek var. İçtenlik var. Hayatı öfkesiz yaşamak yaşatmak var. Bundan böyle öfkeyi ne yaşayacağım nede yaşatacağım. Tarihe not düşüyorum: Öfkemi kontrol altına alıyorum.  Öfkeyi yaşayan ve yaşatan olmayacağım…

 

BULGARİSTAN GEZİMİZ

Obasya Turizm Geliştirme Kooperatifi tarafından hazırlanan “Kültür Sınır Tanımaz” projesi, Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkezi Finans ve İhale Birimine Ortak Kültürel Miras Programı kapsamında 165 bin Euro hibe desteği almaya hak kazanmıştı. Türk kültür mirasını yerelde ve uluslararası platformlarda tanıtmak ve güçlendirmek amacıyla hazırlanan projede mutlu sona doğru yaklaşıyoruz. Bu proje kapsamında, Obasya’da bir Otantik Kadın Giysileri Müzemiz ve birde etkinlik çadırımız olacak. Müzede sergilenecek 20 kadın kıyafetinin alımı gerçekleştirildi. Sıra Bulgaristan’ın farklı bölgelerinden kıyafetlerin alınmasına gelince, proje ortaklarımız olan Kırcaali Belediyesi ve Ömer Lütfü Kültür Derneği yetkilileriyle görüşmek için Bulgaristan’a gittik.

Obasya olarak hazırladığımız Kültür Sınır Tanımaz adlı projenin, Obasya dışında üç ortağı daha var. Türkiye’deki ortağımız Manisa Büyükşehir Belediyesi, Bulgaristan’daki ortaklarımız Kırcaali Belediyesi ve Ömer Lütfü Kültür Derneği. Bulgaristan’a Manisa Belediyesi Muhtarlar Dairesi ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlıklarını yürüten Ergün Aksoy, Obasya Turizm Geliştirme Kooperatifi Başkanı olarak ben, projemizin danışmasını ve Kooperatifimizin Müdürü Mustafa Altan Türe ve Manisa Bulgaristan Göçmenleri Derneği Başkanı Altan Hafızismailoğlu ile birlikte gittik. Heyette Kırcaali doğumlu Sayın Ergün Aksoy’un bulunması işimizi çok kolaylaştırdı. Bulgarcayı ve Rusçayı anadili gibi konuşuyor olmasının ve Kırcaali’de geniş çevresinin olmasının gezimizin amacına ulaşmasına büyük katkısının olduğunu belirtmek isterim. 

Bulgaristan’a gitmek için 27 Mart 2022 Pazar günü yola çıktık. Giderken ve dönerken Çanakkale köprüsünden geçtik.

KIRCAALİ BELEDİYE BAŞKANI İLE PROJELERİ KONUŞTUK

28 Mart 2022 Pazartesi günü ilk ziyaretimizi Kırcaali Belediyesine yaptık. Kırcaali Belediye Başkanı Sayın Hasan Aziz ve proje için görevlendirdiği arkadaşlarıyla birlikte, Bulgaristan’a yapacağımız gezi programını görüştük. Belediye Başkanı Sayın Hasan Aziz, bizi güzel bir mekanda akşam yemeğinde ağırladı. 2003 yılından şu ana kadar Kırcaali Belediye Başkanlığını yürüten, Sayın Hasan Aziz 2001 - 2003 yılları arasında İdari Kontrol, Devlet Mülkiyeti, Bölgesel Kalkınma ve Avrupa Entegrasyonu konularından sorumlu Kırcaali Vali Yardımcısı olarak görev yapmış. Sayın Aziz’le hem belediyede yaptığımız ziyarette hem de bize verdiği yemekte çok yararlandığımız keyifli bir sohbet yaptık. Yeni projeler üzerine konuştuk. Sayın Aziz, ilgili bilgili deneyimli bir inşaat mühendisi, iktisatçı ve başarılı bir belediye başkanı. Sayın Aziz aynı zamanda, HÖH (Hak ve Özgürlükler Hareketi) Genel Başkan Yardımcılığı görevini de yürütüyor.  
 

PROJE ORTAĞIMIZ ÖMER LÜTFÜ KÜLTÜR DERNEĞİ’Nİ ZİYARET ETTİK.

Projemizin Ortağı Ömer Lütfü Kültür Derneği Genel Sekreteri Sayın Müzekki Adem Ahmed’le de Kırcaali’de ve Manisa’da düzenlenecek etkinlikleri görüştük. Programı netleştirdik. Dernek Manisa’ya 16 kişiden oluşan bir folklor ekibiyle katılacak.

Mayıs 2022 ayında Bulgaristan’a yapacağımız gezi programını da bizzat gideceğimiz yerleri kalacağımız oteli görerek yapmak için Kırcaali yakın çevresinde ve Filibe’de araştırma inceleme gezisi yaptık.

TÜRKİYE’DE YOK AMA BULGARİSTAN’DA NAİM SÜLEYMANOĞLU ANITI VE SPOR KOMPLEKSİ VAR.

TÜRKİYE’DE YOK AMA BULGARİSTAN’DA SABAHATTİN ALİ BÜSTÜ VE MÜZESİ VAR.

CEBEL’DE 19 MAYIS TÜRKLERİN BASKILARA DUR DEDİĞİ TARİH.

Bulgaristan’a kadar gidip Cebel kentine uğramadan Cebel özgürlük çeşmesi önünde fotoğraf çektirmemek olmazdı elbet.

19 Mayıs 1989 dendiğinde Bulgaristan Türkleri Cebel’i düşünür. Büyük isyanın patladığı gündür 19 Mayıs kalkışması anısına güzel bir anıt ve güzel bir meydan düzenlemesi yapılmış Cebel’de. Bulgaristan Türkleri bu dünyada yaşamı haram edenlere, ezenlere, Cebel mezarlığında Türkleri korkutmak, susturmak ve yıldırmak isteyenlere karşı direnmiş harekete geçmiş ve Cebel meydanında toplanmış. Ne Paniş ölmüş ne de Avni Veli. Cebel halkı yürümüş. Bulgaristan’da adeta bir deprem yaşanmış. Dünya bu kalkışmaya hayran kalmış. Türkler ayaklanmış. Bulgaristan Türkleri biz Avrupa kültür mirasından parçayız. Mayıs ayaklanmamız tarihimizde en önemli siyasi olaydır diyorlar. 19 Mayıs’ı her yıl etkinliklerle kutluyorlar.

TÜRKAN BEBEK

Bulgaristan'da komünizm döneminde Türklere karşı uygulanan isim değiştirme kampanyasında, isimlerinin zorla değiştirilmesine karşı çıkanların üzerine açılan ateş sonucu ölen 18 aylık Türkan bebeği de unutmamış soydaşlarımız.

Türkan bebek, 26 Aralık 1984'te Bulgaristan'ın Kırcaali iline bağlı Killi bölgesinde isim değiştirme uygulamasını protesto etmek için toplanan Türklerin arasında annesinin kucağındayken kalabalık üzerine açılan atış sonucunda şehit edilmiş. Türkan bebek, her yıl 26 Aralık'ta Bulgaristan'daki kabri başında anılıyor. Şehit bebeğin anısına hangi illerde olduğunu bilemiyorum ama Türkiye'nin çeşitli illerinde de anıtlar bulunuyormuş. Anasının kucağında şehit edilen Türkan Bebek anıtının Manisa’ya da çok yakışacağını düşünüyorum.

FİLİBE KENTİ MUTLAKA GÖRÜLMELİ.

Korunan geçmiş, düzenli yapılaşma ve planlanan geleceği gördüm ben Filibe’de. Geniş caddeleri gördüm. Tarihi geçmişin güzel biçimde sunuluşunu gördüm. Böyle olunca, kentler turizmden pay alabiliyorlar.

Filibe sokaklarında amaçsızca dolaşan birini kentin simgesi gibi görüp heykelini yaptırmışlar. 

Bulgaristan gezimizi bu sayfaya sığdırmak çok zor. Yeri geldikçe gezi izlenimlerimi paylaşmayı sürdürürüm. Şimdilik bu kadar olsun.

 

POZİTİF OLUN PANİKLEMEYİN

Paniğin bağışıklık sistemini % 50 zayıflatan bir etkisi olduğu söyleniyor. Paniklediğimizde zihnimiz bize inanılmaz oyunlar oynayabilirmiş.

Korku çoğu zaman iyidir sizi hayatta tutar lakin panik her zaman kötü sonuçlar verir biliyoruz. İnsanın boş kaldığı, amaçsız hissettiği anlar ise zihnine en kolay yenildiği anlardır.

Boş kalmayınız, plan program yapınız projeler üretiniz. Benim en çok kullandığım cümle “İşin biterse işin biter” cümlesidir. Uyduğumuz anların dışında hep bir işiniz olmalı.

Bu gün köşemde iki kısa öykü paylaşacağım. Öykülerin ikisinde de panikleme var. Öykülerin ikisinde de olumsuzu düşünmek var. Kanser olan bir hasta “Ben bu kanseri yenerim” diyorsa yenmesi kolaylaşıyor “Bu dert beni öldürür” diyorsa kurtuluşu olmuyor. Başaracağımı demek başarmak için çalışmak gerekiyor.

Bu iki öyküyü çok beğendim. Paylaşmak benden, okuyup yorumlamak sizden.

UMUT YÜKLENMİŞ YÜREKLERİ UNUTMAYIN 

Kışın çetin ve dondurucu soğukta dışarıda nöbet tutan muhafızına “üşümüyor musun?” diye soran Padişah'a muhafız; “ Alışığım Padişahım” der. Padişah; “Neyse ben seni sıcak tutacak bir şeylerin getirilmesi için emir vereyim.” Diyerek ayrılır muhafızın yanından.  Padişah sarayının sıcak ve rahat ortamında emri vermeyi unutur. Ertesi sabah kapıda donarak ölmüş muhafızın cesedini görenler durumu Padişah'a bildirirler. Padişah çok üzülür. Ölüm haberini getiren vezir konuşmaya devam eder. “Padişahım birde, Muhafız ölmek üzereyken duvara zarzor bir not çızıktırmış.”  Padişah merakla; “Ne yazmış?” Vezir notu bire bir okur. Ürkek duruşu ve titrek sesiyle.  "Beni soğuk değil, Padişahımın sıcak elbise vaadi öldürdü.

Umutlandırmayın. Umut yüklenmiş yürekleri unutmayın. Unutursanız evvela umudu öldürürsünüz. Sonra güveni sonra direnişi, sonra sevgiyi sonrasında da özverili sevenlerinizi...

PANİK.

1950’li yıllarda bir İngiliz şilebi Portekiz’den aldığı Madura şaraplarını İskoçya’ya götürür. Demir attığı limanda yükünü boşalttıktan sonra, şilepte çalışan denizcilerden biri unutulan şarap kolisi kaldı mı diye denetlemek üzere soğuk hava deposuna girer. Onun içeride olduğunu fark etmeyen başka bir denizci ise, kapıyı dışarıdan kapatır. Soğuk hava deposunda mahsur kalan denizci, var gücüyle bağırır, çelik duvarları yumruklar, ama kimseye duyuramaz sesini. Çakısıyla içeriden açmaya çalışır kapıyı, mümkün değildir. Boş şilep, yeni yükünü almak üzere Portekiz’e doğru yola çıkar.

Mahsur denizci, depoda açlıktan ölmeyecek kadar yiyecek bulur. Ama deponun dondurucu soğuğuna fazla dayanamayacağının bilincindedir. Kapıyı açamayan çakısıyla, çelik duvarlara kendisini bekleyen ölüm sürecini yazmaya, daha doğrusu kazımaya başlar. Günbegün, adeta bilimsel bir titizlikle soğuğun vücuduna önce uyuşturucu sonra yavaş yavaş öldürücü etkilerini, el ve ayaklarının nasıl duyarsızlaştığını, donan burnunu ve buz gibi havanın dayanılmaz yakıcılığını anlatır.

Şilep Lizbon’a demir attığında, soğuk hava deposunun kapısını açan kaptan, zavallı denizcinin cesediyle karşılaşır. Duvarlara kazıdığı acılı sonunu okur ve kendisi de hayretten dona kalır.

Çünkü soğuk hava deposunun derecesi 19’dur. İskoçya’ya götürdükleri Madura şarapları 18 derecede taşınmayı gerektirirmiş, şilep yükünü boşalttıktan sonra soğutma sistemi zaten kapatılmış olup, kendi haline bırakılan deponun sıcaklığı bir derece de yükselmiştir.

Yani biçare denizci donarak ölmemiş, donduğunu sandığı (ya da donacağına inandığı) için ölmüştür.

KOMPOST ÜRETİMİ

“Kompost da nereden çıktı?” demeyin. Atıkların değerlendirilmesi her zaman benim gündemimde oldu. 2004 yılında Katı Atıkların Yeniden Kazanımı (KAYK) projemizi anlattığım “Çöp Deyip Geçme” adında bir kitap yazmıştım. Kitap iki kez basılmıştı. 2004 yılından bu yana katı atıkların yeniden kazanımı konusunda sunumlar, konuşmalar yaptım, Spil Dağı’nın eteğindeki çöplüğü anlatıp durdum. Manisa Büyükşehir Belediyemiz Katı Atık Tesislerini kurarak Manisa’yı vahşi çöp depolama ayıbından kurtarmış oldu. 

Barış Alanı’na, atıkların plastik, metal, cam ve kağıtların ayrı ayrı toplanması için içleri görülebilen büyük toplama kapları yaparak Manisa’da ilk katı atık toplama işlemini başlatmıştık. Ardından, katı atıkların ayrı ayrı toplanması çalışmaları yaygınlaşmıştı.

Şimdi de organik atıklardan kompost elde edilmesini Manisa gündemine taşımak için adım atmalıyız bunu yaparak kimyasal gübrelerin kullanımını azaltmalıyız diyerek çalışmaları başlatmış bulunuyoruz.

Bitki ve mutfak atıklarından kompost yapımı konusunda gelişmiş ülkelerde çalışmalar yapıldığını, kimyasal gübreler yerine kompost gübrenin tercih edildiğini biliyoruz.

İlk kompost üretim çalışmasını Obasya’da başlatmak için hazırlıklara başladık. İlk uygulamayı çocuklar için yaptığımız bahçede çocukları eğitmek için kullanacağız. İkinci çalışmayı, Obasya’daki restoranın atıklarını ve çevreden çıkan otları, biçilen çimleri komposta dönüştürmek için yapacağız.

Sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünya için, atıkların minimuma indirilmesi oldukça önem taşıyor. Bu konuda birçok kurum ve şirket her geçen gün yeni önlemler alıyor ancak bireylere de sorumluluklar düşüyor.  Biz kent kooperatifçileri olarak konunun önemini bilerek hareket edeceğiz. Konuyu gündemde tutmak için başlattığımız çalışmaları sürdüreceğiz.

Ben, bu yazımda hem daha yaşanabilir ve temiz bir dünya için hem de üretimde kalitenin sağlanması için sizlere yardımcı olacağını düşündüğüm kompost yapımı hakkında ihtiyacınız olabilecek bilgileri derlemeye çalıştım. Bundan böyle bu konuda daha çok konuşup daha çok yazacağım. Belki bir kitap bile yazabilirim bu konuda. Sağlıklı bilgilere ulaşıp paylaşmak için daha fazla zaman ayıracağım. Yaptığım araştırmalardan edindiğim burada paylaşıyorum sizlerle.  Paylaşmak güzeldir, bilgi ve sevgi paylaşıldıkça büyüyor. Biliyorsunuz BİLGİ sözcüğünün beşte dördü İLGİ oluyor. Bilgi edinmek için ilgi şartı. İlgisiz bilgi olmaz.   

KOMPOST NEDİR?

Evimizde her gün birçok gıda tüketiyoruz ve aslında bir o kadar da çöp atıyoruz. Her türlü organik atığın, uygun koşullar sağlanarak biriktirilmesi sonucu ortaya çıkan doğal gübreye kompost adı verilir. Çayımızdan kalan atıklar, yumurta kabukları, sebze meyvelerimizin kullanmadığımız kısımları ya da dolapta uzun süre beklediği için çürüyen sebze ve meyveler, ekmek hatta kahve artıkları dahi uygun koşullar sağlanarak bir araya getirildiklerinde, oldukça işlevsel ve doğal bir gübreye dönüşebilir. Bunu Obasya’da yaparak göstermek istiyoruz

KOMPOSTU EVLERİMİZDE BİLE YAPABİLİRİZ

Daha önce çok fazla toprakla haşır neşir olmadıysanız ve atıkları ayırma ya da geri dönüştürme konularıyla yakın zamanda ilgilenmeye başladıysanız kompost hazırlamak size zor bir iş gibi gelebilir ancak oldukça basittir. Özellikle kompostunuz oluştuktan sonra doğaya sağlayacağınız faydayı ve elde edeceğiniz verimli toprağı düşündüğünüzde bu iş ile uğraştığınız için büyük bir mutluluk hissedeceksiniz. Hele elde ettiğiniz kompostu çiçeklerinizin saksılarına koyduğunuzda çiçekleriniz güzelleşmesi büyüyüp serpilmesi çok hoşunuza gidecek ve bu konuyu komşularınıza ballandıra ballandıra anlatacak ve hatta ürettiğiniz kompostu onlarla paylaşacaksınız.

Kompost yapmayı hayatınızda bir alışkanlık haline getirdiğinizde, evinizde harika bir döngüsel sistem oturtmuş olacaksınız. Mutfağınızdan çıkan atıklar, doğadaki kırılmış dallar, yapraklar bir araya gelerek daha verimli sebze, meyve, çiçek yetiştirmenizi sağlarken bir taraftan da doğaya harika bir katkı sunmuş olacaksınız. Atıkları değerlendirmek onları gübreye dönüştürmek ne keyifli olur değil mi?

KOMPOST NASIL YAPILIR?

Kompost hazırlanırken yeşil ve kahverengi malzemeler kullanılır. Bunun temel amacı, azot ve karbon bakımından zengin bir karışım elde etmektir. Yeşil malzemeler azot, kahverengi malzemeler ise karbon dengesini sağlar. Benimde araştırmalardan okuduklarımdan öğrendiğime göre işin püf noktası, malzemeleri doğru oranda kullanmaktır. Yaklaşık üçte bir oranında yeşil malzeme ve üçte iki oranında kahverengi malzeme, iyi bir kompost oluşturmak için idealdir.  Yeşil malzemeler: Sebze ve meyve atıkları, taze otlar, yeşil yapraklar, çay atıkları, kahve artıkları, yumurta kabuklarıdır. Kahverengi malzemeler: Dal ve ağaç kabukları, kuru yapraklar, kuruyemiş kabukları, talaş, kuru yapraklar, çam iğneleri, saman ve saplar, gazete, dergi atıkları, tırnak, saç, hayvan kılından oluşmaktadır. Kompost yapımında Et, tavuk, balık, kemik, süt ürünleri, atık kızartma yağları, kumaş, parçaları da rahatça kullanılabilir.

KOMPOSTU NASIL KORURUZ?

Kompostun yaşayan organizmalardan oluşan, canlı bir yapısı olduğunu unutmamalısınız. Bu sebeple bakımını da titizlikle yapmak gerekiyor. Her atık eklediğinizde fermantasyon sürecini başlatmak amacıyla karıştırmalısınız. Nefes alan her organizma gibi kompostun da hava almaya yani oksijene ihtiyacı var. Bu sebeple karışımın hava aldığından, deliklerin yeterli olduğundan emin olmalısınız.  Kompostun, istenilen süreçte tamamlanabilmesi için nemli olması da büyük önem taşır. Kuruma olduğunu fark ettiğinizde yeşil malzeme ekleyebilir ya da sulayabilirsiniz. Çok ıslak olduğu durumlarda da kahverengi atık eklemek uygun olacaktır. Gerekli adımları düzenli olarak uyguladığınızda birkaç hafta içerisinde atıkların yok olduğunu ve güzel bir toprak elde ettiğinizi gözlemleyebilirsiniz. İdeal bir kompostun en belirgin özelliği toprak kokması ve kahverengi olmasıdır. Kompostunuz, iyi kokuyor ve kahverengi görünüyorsa tohum çimleniyorsa, kompostunuz kullanıma hazır hale gelmiştir. Bu toprak sayesinde çok daha verimli ve doğal ürünler yetiştirebilirsiniz.

Kompostu, evinizde ve bahçenizde kullanabileceğiniz gibi geniş çaplı üretim için de kompost makineleri kullanabilirsiniz. Evler için okullar için lokantalar için ihtiyaca göre her büyüklükte kompost makineleri bulabilirsiniz.

Şimdi ben belediyelerimizin kenti yeşillendirmek için kullandıkları gübreyi atıklardan elde ettiklerini çevreye ve diğer belediyelere örmek olduklarını düşünüyorum. Sanayileşmede, katı atıkların bertaraf edilmesinde, Kirli atık suların arıtılmasında, sağlıklı kentleşmede ve kooperatifçilikte önde olan kentimizin kompost üretiminde de öne geçtiğini öne geçtiğini düşünüyorum. İstersek çalışırsak olur…